Nguyễn Trai

Là người Phật Tử ai cũng ước muốn được gặp Phật một lần, cho dù là trong giấc mơ. Mà nguyên nhân là do lòng tôn kính đối với Đức Phật.

Qua tiểu sử và kinh sách, ai cũng nhận thấy Ngài là người giản dị và khiêm tốn. Những vật thực hoặc y bát quí giá được các tín chủ dâng lên, chắc rằng từ khi thành đạo không bao giờ Ngài muốn dùng đến, và cũng không muốn các hình thức sùng bái ngài. Cho đến nỗi Ngài đã dạy các thiện tín có thể lễ bái cúng dường cây bồ đề để tỏ lòng tôn kính khi vắng mặt Ngài cũng được. Hoặc rất thực tế hay khiêm tốn khi nói rằng: "Thấy Giáo Pháp là thấy Như Lai". Và đầy vị tha khi cho rằng, cách cao thượng nhất để tôn trọng, sùng kính và làm vẻ vang Ngài chính là chuyên cần tu tập, hành theo giáo huấn, giữ phẫm hạnh trang nghiêm và đời sống chân chánh. Cho nên việc đắp tượng hoặc họa hình ảnh Ngài để tôn kính chắc hẳn không bao giờ được Ngài chấp thuận hoặc được nghĩ đến trong hàng đệ tử và các thị giả thân cận. Cho đến sau khi Ngài nhập diệt với sự bành trướng hưng thịnh của Phật Giáo, như cầu cần có hình tượng Đức Phật để Phật Tử có thể lễ bái bày tỏ lòng tôn kính trở nên cần thiết.

Ở đây, hãy nhìn lại quan niệm nghệ thuật tạo hình của Đông Phương, nơi mà giá trị tinh thần được coi trọng. Con người với nội tâm sâu sắc và phong phú, quen nhìn sự vật qua kính lọc của nội tâm. Các nghệ sĩ tạo hình Đông phương thường ghi lại từ hình ảnh thực tế với những đường nét phản ảnh của cảm quan và tư tưởng. Do đó các tác phẩm không giống hoàn toàn hoặc đôi khi tương phản với thực tế. Và người xem cũng có cái nhìn nội tâm theo trình tự ngược lại để có thể cảm nhận được những rung cảm và suy tưởng của tác giả. Đây chính là hình thức cao của nghệ thuật sáng tác và thưởng ngoạn. Hình tượng Đức Phật cũng được Phương đông diễn đạt theo những gì được cho là cao quí và toàn bích nhất tùy theo cảm quan riêng của từng dân tộc. Do vậy mà đã có những hình tượng Phật có đường nét đặc thù của Ấn Độ, Trung Hoa, Nhật Bản, Việt Nam, và của các dân tộc khác. Tuy vậy với con người Đông Phương dù hình tượng Ngài như thế nào đi nữa thì cũng cảm thấy từ bi và cao đẹp nhất. Do vậy việc tìm lại hình tượng trung thực cuả Đức Phật là điều không cần thiết lắm.

Tại phương Tây nghệ thuật tạo hình dựa trên căn bản lập lại đúng những gì được nhìn thấy, càng giống thật càng được ưa chuộng. Như các hình, tượng điêu khắc của nền văn minh Hy Lạc hoặc La Tinh cổ với chi tiết tỉ mĩ các đường gân, bắp của cơ thể hoặc y trang hay cảnh trí. Cách tạo hình nghệ thuật này tuy không thể gởi gấm được cảm nghĩ sâu sắc của tác giả, nhưng quen thuộc và gần gũi với cách nhìn thực nghiệm của người phương Tây. Các trường phái tạo hình như ấn tượng, lập thể, siêu thực, trừu tượng v...v… là hình thức tạo hình phản ảnh chiều sâu của tư tưởng tuy được xuất hiện từ những thập niên đầu của thế kỷ 20 tại Tây phương, nhưng chỉ được thưởng thức sau đó vài chục năm mà thôi.

Như đã thấy, hình tượng Đức Giê Su được ghi nhận lại khá trung thực trải qua hai ngàn năm mà ngày nay nhờ kỷ thuật chụp hình quang tuyến tối tân để tạo dựng lại hình ảnh ngài từ tấm vải liệm cho thấy không khác gì mấy so với hình ảnh được Giáo hội công nhận và phổ biến hàng chục thế kỷ qua.

Sự duy nhất và trung thực của hình tượng Đức Giê Su là một lợi điểm tạo cho người tín đồ Thiên Chúa một hình ảnh quen thuộc, gần gũi và cảm thông.

Đức Phật là một người bình thường như mọi người nghĩa là cũng sinh-lão-bệnh-tử. Ngài sinh quán tại vùng phía Bắc của Bán Đảo Ấn Độ nơi mà sắc dân rất đẹp với đặc tính dáng cao thon thả, da trắng ngăm ngăm, khuôn mặt dài trái soan, mũi cao, mắt sâu đen với mi dài cong, tóc đen bóng, quăn dợn sóng. Đã có nhiều hoa hậu thế giới là người vùng Bắc Ấn này, do vậy Đức Phật, ngoài trí tuệ tuyệt vời ra, với thân thế tôn quí và dung mạo đẹp đẽ đã được người đương thời sùng kính, ngưỡng mộ. Đây cũng là một yếu tố tốt cho con đường hoằng pháp của Ngài. Giờ đây nếu có tạo dựng lại hình ảnh trung thực của Ngài mà cũng rất đẹp và cao quí đối với cái nhìn Phương Tây là để thêm phần thuận lợi cho sự hoằng pháp rộng rãi tại những phần còn lại của thế giới. Phong trào tạo dựng tượng Phật sao cho gần với hình ảnh thật về Ngài đã bắt đầu xuất hiện nhiều nơi trên thế giới và một tượng Phật lớn nhất hoàn cầu đang xúc tiến với sự bảo trợ của nhiều quốc gia.

Hiện nay trên thế giới có hơn sáu tỷ người, trong đó chỉ có khoảng một tỷ rưỡi là có niềm tin vào tôn giáo. Còn lại đa số chỉ dựa vào chính bản thân hoặc vào sự tiến bộ của khoa học và các phương tiện vật chất sẵn có. Điều này không có gì vững chắc vì con người vốn vô thường và bất định còn khoa học vật chất với mức độ phát minh theo cấp số nhân, sẽ dễ dàng trở nên lỗi thời và sai sót.

Được bao trùm bỡi màng lưới thông tinh & kiểm soát chặt chẽ và nhạy bén, thế giới ngày nay với sự phát triển kinh tế có tính liên đới toàn cầu, thì điều đe dọa cho đời sống an lạc của con người, không phải là sự đối đầu vũ lực giữa những thế lực chủ nghĩa lớn. Mà chính là sự thúc đẩy của đời sống vật dục, lôi cuốn của dục vọng. Sự tranh chấp về quyền lực và chủng tộc, đã là những tác động lên nội tâm không có niềm tin tôn giáo vững chắc để hướng thiện của từng con người một. Nhất là tại các quốc gia đã phát triển và nó là mầm mống của sự hiểm nguy. Do vậy, sự hoằng pháp là một nhu cầu của thế kỷ. Trước hết là sự xuất hiện những hình ảnh về đạo Phật.

Phật giáo với trên hai ngàn năm trăm năm xuyên qua lịch sử nhân loại chưa một lần để lại những giọt máu truyền đạo, đã chứng tỏ được sự thuần lý, thực tiễn, khoan hồng và tinh thần đại đồng xây dựng trên nền tảng từ bi, mang lại sự an lạc trong cuộc sống, không phân biệt một ai. Trong giaó lý của Đức Phật không có điều nào Ngài dành riêng cho một quốc gia hay một dân tộc nào đặc biệt, mà Ngài kêu gọi tất cả mọi người hãy thực hành giáo pháp để mang lại đời sống an vui cho nhân loại. Trên con đường luân chuyển vô tận của vũ trụ cho đến ngày một vị Phật mới xuất hiện với những tư tưởng vi diệu bao la mới dẫn dắt chúng sinh trong một thời đại không gian mà mọi sinh vật với cơ thể được tái tạo gọn nhỏ đơn giản, não bộ phát triển cực độ và sống trong môi trường mà sự tiến bộ của khoa học tưởng chừng như chuyện hoang đường.

Ngày ấy hãy con xa lắm, mà ngày mai bình an thì không chắc có được nếu chúng ta không thấy được hình tượng đức Phật trong chúng ta

Nguồn :http://www.quangthientemple.org