Đi như một dòng sông
Đã nhiều lần Tâm Chánh, Tâm Từ, Tâm An nghe Thầy nhắc về Tu viện Bát Nhã. Dường như nơi đó đã in đậm trong trái tim Thầy. Hôm nay, Thầy ngồi chơi và kể cho các chú nghe về Tu Viện đã để lại trong lòng Thầy nhiều niềm vui, hạnh phúc và cũng lắm nỗi buồn đau. Thầy nhìn các chú với ánh mắt thương yêu, trìu mến, giọng Thầy trầm hẳn, tưởng chừng như Thầy đang nói chuyện với chính mình:
- Các con, Tu Viện Bát Nhã đẹp lắm, có những đồi chè xanh, có suối chảy quanh những con đường thiền hành. Mỗi buổi sáng mùa đông, sương giăng mờ cả núi đồi, người đi trước cách đó mấy mét mình cũng không nhận ra. Có những ngày đẹp trời, các con có thể nhìn bầu trời cao xanh, nhiều cụm mây trắng trôi bồng bềnh thanh thản. Có những đêm trăng u huyền, ánh trăng trải dài rộng mênh mông bao la. Phong cảnh đẹp lắm, mà con người cũng sống với nhau dễ thương, hết lòng tu tập. Thầy nhớ sáng sáng được nghe tiếng chuông đại hồng vang dậy thức tỉnh cả vùng đồi núi, nhớ con đường từ Rừng Phương Bối lên Thiền Đường Cánh Đại Bàng, nhớ con đường dẫn đến các xóm Mây Đầu Núi và Bếp Lửa Hồng, nhớ sân bóng Thạch Sỏi đã diễn ra các trận bóng đá xây dựng tình huynh đệ, nhớ những con đường thiền hành ven suối, xuyên qua đồi thông hay dọc theo đồi cà phê.
Tâm An nghe đến các cái tên là lạ nào là xóm Rừng Phương Bối, Xóm Bếp Lửa Hồng, Xóm Mây Đầu Núi, sân bóng Thạch Sỏi, Thiền đường Cánh Đại Bàng... trong đầu chú vẽ lên một tu viện rộng lớn. Thầy ngừng lại rồi hỏi:
- Đố các con thử đoán xem có bao nhiêu thầy, sư cô sống trong đó?
Tâm Từ nhanh nhẹn hỏi:
- Dạ con kính thưa Thầy, có cả quý sư cô trong tu viện nữa ạ?
Thầy gật đầu. Tâm Chánh đoán trước:
- Dạ thưa ba chục người.
Thầy cười lắc đầu.
- Dạ thưa bảy chục người ạ. Tâm Từ đáp.
Thầy cũng lắc đầu nói:
- Còn ít lắm.
Ba chú trố mắt nhìn nhau, bảy chục người mà còn ít. Vậy thì:
- Một trăm hai mươi người ạ. Tâm Từ đáp liều, chú nghĩ trong bụng Thầy sẽ nói nhiều quá.
Nhưng Thầy lại lắc đầu:
- Con số nó không chính xác lắm khoảng bốn trăm người. Số người tu tập, xuất gia lên đến năm trăm, nhưng mỗi năm mình điều đi các trung tâm khác của Làng để tu tập, nên con số thường xuyên khoảng bốn trăm người. Ở đó có hai xóm của quý sư cô tên là Mây Đầu Núi và Bếp Lửa Hồng, xóm của quý Thầy ở giữa tên là Rừng Phương Bối, gần Thiền đường Cánh Đại Bàng, thiền đường này lớn lắm có đủ cho hai ngàn người sinh hoạt.
Nghe các con số các chú cứ há hốc mồm kinh ngạc. Tại Việt Nam có một nơi như thế ư?
- Là một nơi mà các thầy, các sư cô trẻ đều mơ ước được đến đó tu học. Có các thời khóa đều đặn như ở chùa mình, cách thực tập không khác. Ngoài ra còn có các lớp học tổ chức đàng hoàng có kiểm tra và thi nữa. Họ chỉ có tu, học, chơi và làm việc với nhau, tạo ra một cộng đồng xã hội đẹp nhất, lý tưởng mà nền tảng căn bản của xã hội đó là chánh niệm. Có chánh niệm, cộng đồng đó sẽ hạnh phúc, tươi đẹp. Chính vì mô thức sinh hoạt này quá đẹp, nên thu hút bao nhiêu tầng lớp trí thức, giới trẻ tới đây cùng sống, thực tập. Cộng đồng đó Sư Ông gọi là Tăng Thân. Tăng Thân Bát Nhã đã sống đẹp cho đến những giây phút cuối cùng.
- Thưa Thầy, vậy Tu Viện Bát Nhã không còn nữa sao Thầy? Tâm An hỏi trong sự hối tiếc.
- Trên phương diện hình thức thì nó không còn sinh hoạt như xưa nhưng về mặt nội dung thì linh hồn của Bát Nhã đã có mặt tại đây rồi.
- Con thưa Thầy! Tại sao một nơi lý tưởng như vậy mà không được tu tập nữa.
- Các con à, cái gì nó cũng có hai mặt cả, khi Tăng Thân thu hút nhiều người đến sinh hoạt, thì chính quyền cảm thấy lo lắng và sợ hãi. Họ không thể kiểm soát được Tăng Thân, từ sợ hãi họ đã đi đến quyết định kìm hãm sự phát triển và chia rẽ Tăng Thân bằng nhiều cách khác nhau. Điều kỳ lạ là trước bao nhiêu áp lực từ bên ngoài như bị chửi mắng, bêu xấu, vu khống, quý thầy, quý sư cô vẫn không làm cho tình anh chị em sứt mẻ, mà lại gắn kết thương yêu nhiều hơn. Quý thầy, quý sư cô chia sẻ, bảo bọc cho nhau. Chính tình đoàn kết, tình đạo vị và lý tưởng chung, cùng sống bên nhau tu tập đã giúp Tăng Thân cầm cự trước các chướng ngại, trước những cam go một thời gian khá dài. Nhìn lại, đó là giai đoạn đẹp nhất mà cuộc đời tu của Thầy đã được trải qua.
Thầy ngừng lại, uống một ngụm trà rồi tiếp tục kể:
- Khi sống với Tăng Thân, càng hiểu sâu hơn tại sao mình cần Tăng Thân đến như vậy. Giống như con cá yêu nước, con chim yêu bầu trời. Cho nên ước mơ, nguyện vọng lớn nhất của mọi người lúc đó là được cùng ở chung với nhau, nương tựa nhau tu học, cùng đi như một dòng sông. Con có biết không? Lúc Tu viện gặp nhiều khó khăn, quý Ôn, các bậc tôn túc đã giúp đỡ xin bảo lãnh cho Tăng Thân tiếp tục tu học, nhưng chính quyền khắp nơi đều không đồng ý.
- Thưa Thầy, họ không cho mình ở, nhưng mình ở lì thì làm sao mà đuổi mình được chứ? Tâm Chánh chắp tay hỏi.
Thầy cười nhìn Tâm Chánh nói:
- Mình ở lì thì họ cho người vác mình quăng lên xe, không muốn đi cũng phải đi à.
Ba chú trố mắt kinh ngạc, có chuyện như vậy ư? Thầy ngồi im, quá khứ tràn về. Thầy muốn kể cho các chú biết những hành động bạo lực của những người chống đối Tăng Thân, nhưng Thầy im lặng, Thầy không muốn gieo vào tâm hồn trong sáng ngây thơ của các chú có cái nhìn không lành mạnh với những người đó. Chờ khá lâu, các chú vẫn thấy Thầy ngồi im. Tâm Từ chắp tay thưa:
- Con kính thưa Thầy, Thầy kể cho chúng con biết họ đã làm thế nào mà đuổi được Tăng Thân đi?
Câu hỏi của Tâm Từ cắt đứt dòng suy tư của Thầy, Thầy chợt nghĩ: Các chú cần phải biết sự thật, dù khắc nghiệt, nhưng mình sẽ kể như thế nào để tưới tẩm những hạt giống tốt, đẹp, những điều mà Tăng Thân đã làm khi bị đối xử như vậy. Các chú cần phải thấy nét đẹp của một người tu đầy đủ Bi, Trí, Dũng. Thầy hỏi:
- Các con muốn thầy kể hết chuyện Bát Nhã không?
- Dạ có ạ, ba chú đồng thanh trả lời, ánh mắt háo hức chờ đợi.
- Dài lắm, ngồi lâu mệt không?
- Dạ thưa không ạ.
Thầy cười hiền lành, rồi từ tốn chia sẻ:
- Chuyện bắt đầu từ năm 2008, vị Thầy đã bảo hộ, che chở cho Tăng Thân tu học mấy năm nay không còn muốn cho Tăng Thân tiếp tục tu tập tại Tu Viện Bát Nhã nữa. Thầy đã không đăng ký tạm trú, tạm vắng với chính quyền địa phương về số lượng tăng ni tu học. Đến tháng 8/2008, sự kiện diễn ra khá mạnh mẽ. Chính quyền địa phương gởi một tờ giấy báo mời Tăng Thân Làng Mai rời khỏi tu viện Bát Nhã với lý do người bảo trợ không còn bảo lãnh nữa. Lúc đó quý Thầy, quý Sư Cô phải làm mọi cách để có thể cứu vãn tình thế, xin quý Tôn Túc trong Ban Trị Sự Phật Giáo Tỉnh Lâm Đồng bảo lãnh cho Tăng Thân tiếp tục tu học. Thật may mắn, có nhiều vị tôn túc khả kính yểm trợ, nâng đỡ Tăng Thân và anh chị em được bình yên tu tập cho hết mùa an cư đó. Những người chống đối Tăng Thân tiếp tục gây khó dễ bằng cách mở tiếng niệm Phật to suốt ngày suốt đêm, những cái loa to hướng về các cư xá, các thiền đường, nên việc ngồi thiền, học tập của quý thầy, quý sư cô hơi khó khăn một chút. Các con đường dành cho quý sư cô đi lại cũng bị chặn, không được phép đi nữa. Các con, trong lúc đó, nếu mình không biết tu tập, không biết quay về làm lắng dịu thân tâm thì tiếng niệm Phật sẽ làm mình khó chịu, sinh tâm bực bội, mình sẽ không dễ thương khi hành xử. Quý thầy, quý sư cô đã khéo léo sống chung an lạc với những điều kiện đó. Thầy rất cảm động khi nghe quí sư anh, sư chị, sư em chia sẻ: “Chúng con tập sống trên Tịnh độ, có tiếng chim ca lăng tần già hót ra tiếng niệm Phật, niệm Pháp, niệm Tăng, nhắc nhở mình tu tập. Cho nên chúng con vẫn thấy hạnh phúc”. Các con thấy sao?
- Dạ thưa, Quý Thầy, Quý Sư Cô hay thật, sống rất đẹp ngay trong những lúc khó khăn. Tâm Từ nói.
- Đúng vậy, hoàn cảnh đưa đẩy đến đủ chuyện, nhưng chúng ta phải biết đón nhận nó với tâm như thế nào? Cái tâm lành, đẹp thì đón nhận chuyện không hay cũng được chuyển thành hay, thú vị. Tiếng niệm Phật cũng chẳng làm khó dễ được Tăng Thân, nên họ nghĩ ra cách khác, hằng tuần cứ cho người đi kiểm tra tạm trú, tạm vắng. Giờ giấc kiểm tra thật bất thường, lúc chín giờ, khi mười giờ, mười một giờ, có khi kéo dài quá nửa đêm, làm cho anh chị em mệt nhoài. Lúc đầu tâm lý các anh chị em còn lo sợ này nọ, nhưng bị kiểm tra hoài, gặp công an hoài cũng quen, bớt sợ. Tội cho các sư anh sư chị lớn cứ bị mời lên đồn công an thường xuyên. Những thầy, sư cô có quốc tịch nước ngoài cũng không được cư trú nữa. Khó khăn dồn dập nhưng anh chị em vẫn vui sống bên nhau, cũng ngồi thiền, thiền hành tụng kinh mỗi sáng, các lớp học vẫn diễn ra đều đặn, tiếng cười vẫn vang lên dồn dã. Đó là một điều kỳ diệu của Tăng Thân, chỉ có Tăng Thân mới có đủ sức mạnh đi trong gian khó mà vẫn nở nụ cười. Một người không đủ sức, đủ lực làm điều đó. Mọi người cùng nương nhau tu tập, cùng dìu dắt nhau đi tới. Do đó quý thầy, quý sư cô càng thấy rõ thực tập “đi như một dòng sông” quá đẹp, rất cần thiết cho đời tu của mình.
- Lúc đó Tu Viện còn tiếp tục có những ngày quán niệm đầu tháng cho Phật tử khắp nơi về tu tập, mọi người đến với Tăng Thân càng đông, một phần thương, hiểu, quý mến Tăng Thân, một phần thì hiếu kỳ, lên xem có đúng như những gì họ nghe, họ đọc được hay không? Ai cũng cảm động. Đêm hôm đó, công an đã vào Tu Viện và mời họ về, cả một đêm không ngủ, quý Phật tử vẫn ở lại yểm trợ Tăng Thân, nhưng Tu Viện sẽ không được phép sinh hoạt ngày quán niệm nữa. Họ không cho, nhưng mình tu tập bình thường, quý Phật tử thuần thành, các cô chú Tiếp Hiện vẫn thường xuyên lên tu viện tu học với mình. Họ không ở lại mà xin trú tại một chùa khác để được tu chung với mình. Bởi chính những hành động, cách ứng xử đẹp của Tăng Thân đã củng cố niềm tin, khơi dậy niềm hy vọng vào đạo Pháp của Phật tử mà lâu nay đã bị bào mòn, tàn lụi.
Diễn biến Bát Nhã ngày càng tăng, những người chống đối đã mời Tăng Thân cùng họ nói chuyện trước chính quyền, trước ban trị sự. Đó là một cuộc biểu diễn lạ đời. Người ta thuê người ngoài vào đứng lên nói về Làng Mai đủ điều, rất chướng tai, gai mắt. Họ đã bêu xấu Tăng Thân. Thầy rất cảm phục anh chị em mình đã ngồi im lắng nghe không bạo động. Thái độ im lặng của mình đã làm cho Quý Tôn Túc cảm động đến rơi nước mắt. Họ không ngờ những con người rất trẻ, tuổi dưới ba mươi, chỉ mới tu có mấy năm thôi mà đã đón nhận những lời quá khích một cách bình an như vậy. Sự im lặng của Tăng Thân đánh động tâm hồn quý tôn túc, quý Phật tử. Có nhiều vị Phật tử chịu không nổi đã đứng lên nói, nhưng họ đã bị bên đối kháng không cho nói, làm át đi âm thanh của họ bằng những tiếng la ó. Tiếng nói của những vị ấy bị lạc lõng giữa âm thanh hỗn độn, không còn có hiệu lực. Tăng Thân vẫn ngồi im cho đến cuối buổi.
Tâm An nghe đến đây, cảm động muốn rơi nước mắt, chú nghĩ làm một người tu như thế mới xứng đáng. Sao quý thầy, quý sư cô tuyệt vời đến thế.
Qua đợt đó, cảm thấy sự bất bạo động, im lặng của Tăng Thân quá khó để phá. Họ đã hành động, họ vào cư xá Tâm Ban Đầu, nơi các em tập sự ở, đem hết đồ đạc của các em bỏ ra ngoài trời. Có nhiều sư em bất mãn trước hành động đó đã ra can ngăn, nhưng bị họ lấy cán cuốc hành hung đánh trả. Rất may, các sư anh, sư em ra kịp và ôm sư em lại, dắt về phòng. Sư em rất tức giận nhưng trước sự hòa ái, những lời chia sẻ chân tình của quý Thầy, sư em đã lắng dịu lại. Nếu không có Tăng Thân, có lẽ sư em đó đã đánh trả lại và làm nhiều điều không phải, nhờ có sự thực tập, có anh em giúp đỡ mà sư em kịp dừng lại. Các con thấy hiệu lực của Tăng Thân không?
- Dạ có ạ, dòng sông Tăng Thân hay quá Thầy ơi! Tâm Từ nói với lòng kính phục.
- Đúng vậy, dòng sông Tăng Thân rất đẹp, nó cuốn phăng đi những lo lắng, ưu sầu, khổ não. Các con hát bài “Xin nguyện làm dòng sông” đi.
Bốn Thầy trò cùng hát:
Xin nguyện làm dòng sông
Không làm hạt nước nhỏ
Trên đường về đại dương
Vầng trăng khuya sáng tỏ
Xin nguyện làm dòng sông
Không làm hạt nước nhỏ
Cuốn phăng trên đường đi
Bao niềm đau nổi khổ
Xin nguyện làm dòng sông
Không làm hạt nước nhỏ
Mỗi bước con đã về
Đây quê hương Tịnh Độ.
Ca từ thấm vào trái tim của các chú, lúc này đây bài hát có ý nghĩa vô cùng. Tâm Từ hát rất hết lòng và hạnh phúc trào lên trên ánh mắt.
- Thôi giờ mình nghỉ nghe, hôm khác kể tiếp được không? Sắp đến giờ các con chơi thể thao rồi.
- Thầy ơi! Kể tiếp đi Thầy, hôm nay chúng con không chơi bóng đá để nghe Thầy kể chuyện Bát Nhã. Giọng Tâm An nài nỉ, nhõng nhẽo một chút.
Thầy cười không nói. Tâm Chánh thưa:
- Con kính thưa Thầy, Thầy đang kể có cảm hứng, Thầy kể sẽ hấp dẫn hơn, lỡ hôm sau Thầy không muốn kể nữa thì sao, chúng con rất muốn nghe. Chơi bóng đá cũng thích nhưng chuyện Bát Nhã thích hơn.
Tâm Từ, Tâm An cũng gật đầu đồng ý lia lịa, ba chú đã hoàn toàn bị cuốn hút vào dòng sông Tăng Thân rồi. Thầy nhìn các chú rồi nói:
- Thầy chiều các con một lần này thôi nghe, lần sau không được vòi vĩnh nữa nhé!
Ba chú hạnh phúc vô cùng, nở hoa tặng Thầy, Thầy tiếp tục kể:
- Thế là Tâm Ban Đầu bị lấy, các em tập sự vào ở chung Tăng xá, cuộc sống vẫn tiếp tục, thời khóa đều đặn, nhưng tình hình an ninh giữa các xóm bắt đầu bất ổn. Trong tu viện xuất hiện nhiều thanh niên lãng vãng mỗi tối. Quý Thầy lo cho xóm quý sư cô, nên chia nhau canh gác bảo vệ xóm Bếp Lửa Hồng và Mây Đầu Núi. Nhớ lại cũng vui, thời gian đó chia sẻ pháp đàm rất hăng, ai cũng kể nhiều chuyện vừa buồn, vừa vui ở các xóm cho nhau nghe. Thương chi lạ. Tiếp đến họ lấy luôn nhà bếp và trai đường, họ đem nồi niêu, xoong, chảo, thau... đủ thứ vứt ở ngoài đường. Lúc đầu quý Thầy cũng không thèm lấy đem vô, nhưng sau nghĩ lại, mình phải bảo vệ đồ của Tam Bảo nên đem vô sử dụng. Quý Thầy che tạm một cái chòi làm bếp ngay trong cư xá.
Tháng 6/2009, một sự kiện đặc biệt nữa xẩy ra, bên chống đối Tăng Thân cúp điện, cúp nước, cắt đứt hết mọi liên lạc giữa Tăng Thân với bên ngoài. À! Thầy quên, trước đó vài hôm khi nghe Tăng Thân bị nhiều áp lực, Quý Tôn Túc cùng Phật tử khắp nơi lên thăm và cúng dường lương thực, bị những người quá khích, ném phân, chửi mắng và đánh đập đoàn cứu trợ. Ôn trụ trì chùa Phước Huệ bị đánh phải nhập viện, quý Tôn Túc, quý sư bà, ni sư bị ném phân khắp người khắp xe. Trước tình hình đó, dư luận đã bất bình lên tiếng giúp. Riêng Tăng Thân vẫn cam chịu, chấp nhận thực tại như vậy. Tiếp đến là cắt điện, nước, cắt đứt mọi sự tiếp tế lương thực, thực phẩm của Phật Tử. Thời gian đó, quý Thầy, quý sư cô đã hứng nước mưa để uống. Tắm giặt phải tiết kiệm tối đa, ba bốn ngày mới được tắm một lần, mỗi lần tắm phải tiết kiệm hết sức, có vị chỉ sử dụng hai ca nước để tắm thôi. Ăn uống cũng hạn chế lại, vì không biết tình trạng này kéo dài bao lâu, nếu quá lâu thì sẽ thiếu lương thực thực phẩm, đèn đuốc không có nên dùng nến để học. Bên cạnh đó còn bị khủng bố đủ thứ, nên quý sư cô phải dồn phòng lại ở chung cho an toàn, lúc trước ở Mây Đầu Núi chỉ có từ năm đến bảy người một phòng, giờ dồn hai ba phòng vào một phòng, nằm dưới đất sát nhau, nhưng cũng vui. Các con ạ, nếu mình thật sự tu tập thì có Bụt Tổ gia hộ, quý thầy, quý sư cô vẫn được tiếp tế thường xuyên. Có rất nhiều Phật Tử, các cô chú Tiếp Hiện đã hết lòng ngày đêm tìm mọi cách giúp Tăng Thân. Các con, trong cuộc đời tu, mình mang ơn rất nhiều người, bao nhiêu tấm lòng đã hướng về Bát Nhã.
Thời gian bị cấm vận ấy xẩy ra hơn một tuần, lúc đó ba xóm cũng không được qua lại với nhau, chỉ biết nhớ, thương và lo cho nhau thôi, xóm này có ai đem đồ cúng dường cũng nhường cho xóm khác, cứ sợ các xóm không đủ thức ăn. Tình huynh đệ thật đẹp!
Trước áp lực của các bậc Tôn Túc, những Phật tử yêu mến Tăng Thân, báo chí trên mạng đưa tin về Tăng Thân ngày càng nhiều, làm cho bên chống đối cũng giảm bớt căng thẳng. Ba xóm được gặp lại, sau hơn một tuần, được nhìn lại sư anh sư chị sư em, quý sư cô đã khóc, xúc động, họ càng thương nhau nhiều hơn. Thiền đường Cánh Đại Bàng không còn được sử dụng nữa.
Điểm mấu chốt cuối cùng là ngày 27/9/2009, đây là thời điểm chính thức Tăng Thân rời tu viện Bát Nhã. Sáng hôm ấy, trời mưa bão, đại chúng cùng đi thiền hành trong mưa, ngắm cảnh mưa trên núi đồi rất đẹp, áo ai cũng ướt mưa nhưng khuôn mặt ai cũng rạng ngời hạnh phúc. Đó là buổi thiền hành cuối cùng trên mảnh đất thân thương này.
Tám giờ sáng hôm đó, mọi thời khóa ngừng lại, ai về phòng nấy ở yên. Ngồi trong phòng, quý thầy, quý sư cô chờ đợi những trận tấn công, chửi mắng như trước. Chỉ biết ngồi yên, niệm Bụt cầu nguyện như những lần trước thôi.
Tám giờ ba mươi sáng tại Tăng xá xóm Rừng Phương Bối, hàng trăm người lớn, trẻ, thanh niên đã vào cư xá, thấy quý Thầy ngồi thiền, đắp y, họ ôm xốc quý thầy lên xe taxi đang chờ sẵn ngoài sân. Các anh em chạy ra kéo anh em mình lại, nhiều vị đã liều chết nằm ngang trước đầu xe để cản trở tài xế không cho họ chở quý thầy đi. Y áo, vật dụng đều bị nắm quăng ra ngoài mưa bão. Nhiều anh em bị bỏ lên xe, đã nhảy xuống đường để trở lại với anh em mình.
Đến mười một giờ, nhóm người đó đi xuống đến cư xá Mây Đầu Núi, vào đập kính ở các cửa phòng của quý sư cô, mở chốt khóa và đuổi hết xuống sân, ngoài mưa gió. Lúc đó quý thầy cũng xuống đến xóm Mây Đầu Núi, anh chị em đứng bên nhau, mặc cho họ xua đuổi, đánh đập, dội nước dơ vào người. Đứng dưới mưa mãi đên bốn giờ chiều, họ ùa ra xô toàn chúng ra khỏi tu viện. Đại chúng đã đứng dưới mưa trước cư xá, nhìn vào xóm Mây Đầu Núi, giờ biết phải đi về đâu? Đến bảy giờ tối, quý sư cô quyết định xuống ở tạm tại xóm Bếp Lửa Hồng, còn quý thầy đi bộ gần hai mươi cây số ra chùa Phước Huệ.
Thầy nghe quý sư cô kể lại, tối hôm đó chị em hai xóm nhìn nhau khóc, bởi cứ nghĩ rằng ngày mai mỗi đứa một phương, không biết khi nào gặp lại.
Sau đó, ngày 28/9/2009, quý sư cô rời xóm đến chùa Phước Huệ xin ở tạm qua ngày mưa bão rồi đi. Nhưng Ôn Phước Huệ đã dang cánh tay, từ bi che chở cho anh chị em được ở lại tu học đến ba tháng. Thời gian ở Phước Huệ, ai cũng sống hết lòng, trân quý sự có mặt của nhau, thật là hạnh phúc. Nhưng chính quyền gây nhiều áp lực cho Tăng Thân và cho Ôn Phước Huệ, anh chị em cũng không muốn gây khó xử cho Ôn, thầy trò, huynh đệ nước mắt lưng tròng chia tay nhau. Thầy về đây xin tạm trú để tu tập và làm lắng dịu lại những nỗi đau vừa qua, rồi được gặp các con. Thầy luôn có niềm tin sau này Bát Nhã hay một nơi nào đó sẽ được thành lập và toàn thể anh chị em được đoàn tụ bên nhau, lại cùng đi như một dòng sông. Dòng sông Bát Nhã bây giờ tạm chia ra nhiều nhánh để tiếp tục đi ra đại dương. Anh chị em Bát Nhã vẫn thường liên lạc với nhau và đang nỗ lực tìm mọi cách xây dựng lại Tăng Thân Làng Mai tại Việt Nam. Bởi lẽ ai cũng biết đó là một xã hội đẹp, văn minh và lành mạnh nhất hiện nay, nền tảng căn bản để tạo nên một cộng đồng đó là chánh niệm. Rồi sau này, chính quyền sẽ hiểu rằng quý thầy, quý sư cô vô hại, họ chỉ muốn góp tay xây dựng cuộc đời thêm chân thật, lành mạnh và tốt đẹp thôi. Chính quyền sẽ chấp nhận cho Tăng Thân sinh hoạt trở lại. Các con ơi! Ngày ấy không còn xa nữa. Các con có muốn cùng thầy về với Tăng Thân, chúng ta cùng hợp nhất các nhánh sông thành dòng sông lớn không?
- Dạ muốn ạ.
Thầy cười hiền lành rồi hỏi:
- Các con không còn đến trường, không còn ở lại nơi này nữa mà phải ở một nơi khác thì sao?
Tâm An trong lòng phân vân, không đến trường cũng buồn thật, ở một nơi nào đó xa ơi là xa, ba mẹ không lên thăm mình được còn buồn hơn nữa. Nhưng nghĩ về Tăng Thân, nghĩ về ước mơ cao đẹp của mình, nghĩ đến những điều đẹp đẽ mà Tăng Thân đã làm, chú cũng muốn mình được vào dòng, trở thành một hạt nước bé nhỏ chảy trong lòng Tăng Thân. Chú dũng mãnh hơn, gật đầu thưa:
- Con cũng sẽ đi với Thầy, về với Tăng Thân, con xin nguyện làm một giọt nước nhỏ chảy trong dòng sông lớn.
- Các con biết không, thầy rất thèm được sống với Tăng Thân, có huynh đệ nhắc nhở mình tu tập. Ở trong Tăng Thân, sống hết lòng dần dần chúng ta có thể gột rửa được các tập khí xấu, khi va chạm với sư anh, sư chị, sư em mình mới thấy rõ con người của mình, thấy rõ những tập khí được huân tập lâu đời mà chuyển hóa. Nhờ có pháp môn, nhờ có anh em, có tình huynh đệ mà con người chúng ta mỗi ngày một đẹp hơn. Tuy ở đây một mình với các con, thầy vẫn thường xuyên liên hệ với Tăng Thân khắp nơi trên thế giới. Hiện nay, mình có rất nhiều Tăng Thân ở các nước, có các trung tâm tu học như Làng Mai ở Pháp, Viện Phật Học Ứng Dụng Châu Âu ở Đức, Tu Viện Lộc Uyển , Bích Nham, Mộc Lan ở Mỹ, một trung tâm ở Úc, một trung tâm ở Hồng Kông, hiện giờ có thêm ở Thái Lan và sẽ có nhiều trung tâm khác mọc lên ở khắp nơi. Riêng Việt Nam, giọng Thầy trầm hẳn lại, chúng ta còn chờ đợi với một niềm tin, ôm ấp một lý tưởng cao đẹp vào ngày mai tươi sáng hơn. Tăng Thân sẽ đoàn tụ và sinh hoạt lại như xưa. Thầy giao Tăng Thân lại cho các con, các con cố gắng tu tập, nuôi lớn bồ đề tâm, Tăng Thân sẽ biểu hiện trở lại tươi đẹp, mới mẻ, trẻ trung mà các con là những người xây dựng nó, một Tăng Thân Việt Nam trong tương lai. Thôi cũng hết giờ rồi, chúng ta cùng đi ăn cơm. Thầy trò mình ăn ở ngoài vườn cho mát và ngắm hoàng hôn xuống. Phong cảnh ở đây cũng đẹp lắm. Thầy trò mình cũng là một Tăng Thân đó các con.
Các chú hạnh phúc vô cùng, điều làm các chú sung sướng là Thầy đã giao cho các chú một nhiệm vụ to lớn, cao cả, xây dựng lại Tăng Thân Việt Nam, một Tăng Thân đẹp như Tăng Thân Bát Nhã vậy. Chuyện về tu viện Bát Nhã đã nuôi dưỡng Bồ Đề Tâm của các chú, mở ra cho các chú những ước mơ cao đẹp. Tự nhiên Tâm An cảm thấy mình được thổi lớn như Phù Đổng Thiên Vương, vươn vai đứng dậy như một thiên thần. Giờ đây ngoài tình yêu quê hương, đất nước, yêu thương ba mẹ, Thầy Tổ và anh em, các chú còn để trong tim mình một khoảng trống lớn cho tình yêu Tăng Thân. Một thứ tình cảm được nối kết tất cả các tình kể trên bằng sợi dây thiêng liêng Bồ Đề Tâm.
Thái Lan, Tháng 3/ 2010.
Hai đầu là quê hương
Những trang viết trước:
Chương 1: Tiếng gọi của Thế Tôn
Chương 2: Thế giới của thơ và nhạc
Chương 3: Vũ điệu của đôi chân
Chương 4: Những chiếc bình ngồi yên
Chương 5: Nuôi dưỡng thân tâm
Chương 6: Phá vỡ bức tường vô hình
Chương 7: Im lặng - đỉnh cao của âm thanh
Chương 8: Trận bóng đá đáng nhớ
Chương 9: Cuộc du hành vào cơ thể
Chương 10: Đi như một dòng sông là chương cuối của Phương Trời Lạ do sư cô Chân Vỹ Nghiêm viết tặng khung trời tuổi thơ và thân mời quý bạn đón xem những trang viết trẻ tiếp theo trong dòng sông tăng thân.

Ngày Tết Chùa Em


Đông Nguyên
Tháng chạp đang về, chùa vẫn im vắng với nhịp sinh hoạt thường nhật. Tháng chạp đang về sao chưa nghe mùi Tết nhỉ? Ngoài kia trời vẫn lạnh căm căm chứ không hây hẩy gió Nam như ngày nào còn ở quê mẹ. Một ngày, sau bài pháp thoại, Sư Ông vận động bài viết cho số báo Tết, tôi nghe mùi Tết đang về trong tháng chạp đông giá. Tết đang gõ cửa học viện. Trong nếp phong hóa Việt Nam có một từ “ăn” rất hay, rất đa dụng. “Ăn” không chỉ là nhai, là đưa thức ăn vào cơ thể mà “ăn” còn là để thưởng thức, là chơi, “ăn” là cơ hội để gia đình bà con sum họp, quây quần bên nhau. Ăn Tết không giống như đón Tết mà ăn Tết có cả đón Tết, chơi Tết và tiễn Tết đi, hẹn mùa đào sang năm. Tết có ý nghĩa nhân văn trong cuộc sống người Việt. Đây là dịp để người Việt trở về cội nguồn, sum họp với người thân, thăm phần mộ tổ tiên, gặp lại họ hàng, làng xóm. Đây cũng là dịp để mọi người sống vui vẻ hơn, độ lượng hơn, bỏ qua xích mích của năm cũ để mong năm mới cuộc sống hoà thuận hơn.
Tết có mặt từ ngày chuẩn bị cho đến ngày ăn Tết.
“ Xuân đến xuân đi nghi xuân tận
Hoa tàn hoa nở chỉ là Xuân”.
Thiền sư Chân Không (1046-1100)
Xuân vẫn là xuân, Tết vẫn là Tết như thường nếu ở đó có những người con đất Việt. Người đi đâu mang hồn Việt theo đó, riêng Tết ở Học Viện ứng Dụng Châu Âu thì sao? Xin mời quý độc giả thưởng thức không khí đón năm con rồng cùng quý thầy quý sư cô qua các loạt bài viết với nhiều hình ảnh rất Việt.
Đào mai luôn thắm
Đào mai là loài hoa được xem là quý hoa cho ba ngày Tết. Miền Nam thường chọn hoa mai vàng, miền Bắc thì hoa đào đỏ để cắm trên bàn thờ hoặc cây đào trang trí trong nhà. Theo quan niệm người Trung Quốc, đào có quyền lực trừ ma và mọi xấu xa, màu đỏ chứa đựng sinh khí mạnh. Vì thế, màu đào đỏ thắm là lời cầu nguyện và chúc phúc đầu xuân. Với cây mai vàng thì màu vàng tượng trưng cho sự cao thượng vinh hiển cao sang, màu vàng còn tượng trưng cho vua (thời phong kiến). Màu vàng thuộc hành Thổ trong Ngũ hành, theo quan điểm người Việt, Thổ nằm ở vị trí trung tâm và màu vàng được tượng trưng cho sự phát triển nòi giống.
Cộng đồng tu học ở học viện chúng tôi có đủ Bắc Trung Nam, Á Âu tổng hợp nên nếp sống cũng trung dung, ngày Tết mai đào đều đủ bộ. Dù ngoài trời đang âm độ, ấy vậy mà mai vẫn vàng, đào vẫn thắm từ trong nhà ăn ra cửa chùa Đại Bi, lan sang cửa nhà EIAB, lên các tầng cư xá, phòng ở của các thầy các sư cô. Đón “Xuân đáo thị thành biến địa phúc- Phúc lâm Thiền viện mãn đình xuân” (Xuân đến thị thành phúc mọi nẻo- Phúc về Thiền viện xuân tràn sân), người viết không còn được trẩy lá mai, chăm gốc mai cho ngày tết nữa mà cùng các anh chị em cho cây nở hoa. Thật ra đó là mai đào năm ngoái còn cười với Tết năm nay với một số mai đào “nhập khẩu” thêm từ chuyến về Việt Nam của sư chị Tích Nghiêm từ tháng trước. Mai đào giả ấy mà! Giả mà đẹp trông như thật và làm cho không khí ngày tết thêm thắm, thêm ấm. Có một cô thiền sinh mới đến học viện lần đầu trúng vào dịp này, không khỏi ngạc nhiên khi thấy tiết trời này mà sao có hoa nở đẹp thế, đến gần nhìn kỹ cô mới biết là hoa bằng vải và cây là cây tươi, cô tắm tắc khen các thầy các sư cô “skillfully”.
Dưa hành, câu đối đỏ
Tết được làm nên từ nhiều thứ không chỉ có mai đào mà còn có câu đối thắm bên bánh chưng xanh. Trước đây từ các nhà nho đến những người bình dân tồn cổ vẫn còn giữ nếp treo câu đối đỏ nhân ngày tết. Những câu đối này được viết bằng chữ nho, mực đen hoặc vàng trên những tấm giấy đỏ hay hồng đào. Năm nào đại chúng giữ tục này và câu đối ngày xuân còn là đề tài để chiêm nghiệm, để quán chiếu, để thực tập trong suốt cả năm. Câu đối có thể tạm xem là một công án mà Sư Ông gởi gắm đến đại chúng.
Cây nêu ngày tết
Để bắt đầu cho những ngày tống cựu nghinh tân đầy ấn tượng, cây nêu được thầy Pháp Tri, sư chú Pháp Lịch, sư chú Pháp Chấn cùng dựng lên. Tôi hỏi thầy p.T vì sao dựng nêu vào ngày 23 tháng chạp thì thầy bảo rằng “ở miền Bắc, cây nêu thường được dựng vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch, là ngày Táo quân về trời. Truyền thuyết cho rằng, từ ngày này cho đến đêm giao thừa, vắng mặt Táo quân, ma quỷ thường nhân cơ hội này lẻn về quấy nhiễu, cho nên cây nêu dựng lên để chặn ma quỷ. Cây nêu đứng hiên ngang giữa trời đất suốt thời gian từ lễ dựng nêu cho đến ngày hạ nêu, ngày 7 tháng giêng âm lịch”.
Thông thường cây nêu là cây tre cao khoảng 5-6m. Tùy văn hóa, tập tục của từng vùng miền mà trên đầu cây nêu có treo lá phướng, hay một dải vải điều (màu đỏ) có ghi những lời cầu nguyện hoặc lời chúc năm mới, và một cái giỏ tre, trong đó có đựng cau, trầu, rượu, hoặc một số phẩm vật khác. Ăn tết ở xứ tây làm sao có tre, may mắn lắm như ở Làng còn có tre để làm nêu còn ở học viện cây nêu được làm từ loài cây bản địa, cây thông. Quý thầy cũng khéo chọn cây thông dáng cũng thon tuy không được thẳng mềm mại như tre. Trên đầu cây nêu thông, thầy Pháp Tri nhờ “ông đồ” ở nhà viết câu đối tết năm nay “lưới nghi muôn trùng phá- đuốc tuệ vạn nẻo soi” bằng tiếng Đức là ”Entferne das Netz des Zweifeln - Entzünde die Fackel der Weisheit”.
Bánh tét, bánh chưng ai cũng thích
Cho ngày 22 tháng chạp gói bánh, các ban lo nguyên vật liệu làm bánh đã bắt tay vào việc từ hôm qua. Nếp đã vuốt, lá đã hấp, nhân đã nấu, dây gói sẵn sàng. Để có đủ nguyên vật liệu, sư chú Pháp Hợp- tri khố (tri lo thực phẩm trong chùa) đã chuẩn bị đặt hàng sớm từ cả tuần trước. Nào bánh chưng, bánh tét nhân chuối, bánh tét nhân đậu qua bàn tay khéo léo của các thầy các sư cô đã thành hình. Đặc biệt Tết năm nay có cô Ky chú Ngọc, là người quen bác Đảnh về học viện đón Tết. Cô chú cùng cắt lá, gói bánh với các thầy các cô. Thật ra cũng có nhiều thầy nhiều sư cô trẻ chưa biết gói bánh vì đi tu quá sớm, mới có mười mấy tuổi hoặc hăm mấy tuổi, má chưa kịp dạy gói bánh là tự gói hành lý vào chùa ở luôn rồi. Nhiều thầy cô ấy cũng nhân dịp này học cách gói bánh từ các sư anh sư chị của mình như sư chị N.N kiên nhẫn với mớ lá chuối bên cái khung vuông gói bánh chưng hay sư chú P.L quyết tâm ngồi ở bàn gói bánh tét để học cách gói bánh của sư cô H.H. Tuy là người Tây nhưng sư chị Khôi Nghiêm và thầy Pháp Chu cũng hào hứng lắm với môn gói bánh này.
Hôm nay là chủ nhật nên thiền sinh về học viện nghe pháp thoại khá đông. Sau giờ ăn trưa nhiều vị ở lại coi các thầy các sư cô gói bánh. Bánh gói xong thì trời đã chiều. Chiều mùa đông cứ như buổi tối mùa thu ấy. Sư chú P.L hạnh phúc nói với nhóm đang làm bánh bao “Tết này con đã biết gói bánh tét rồi. Bình thường ở nhà má hay gói còn con chỉ cắt lá chuối, tước dây thôi. Má dặn cắt lá nào còn nguyên mà to”. Một sư em gợi ý “vậy thì vài bữa nữa chú gọi về nhà khoe với má chú là má ơi con biết gói bánh tét rồi. Khi nào về nhà chú sẽ gói bánh cho ba má chú”
Không chỉ có bánh tét, bánh chưng còn có bánh ú, bánh bao, bánh chuối nếp nướng, chè trôi nước, chả phù chúc.
Nhiều anh chị em quây quần sau khi dùng bữa chiều, quây quần bên ba nồi nấu bánh to trong nhà bếp. Nói chờ bánh chín chứ thật ra không có đợi chờ gì cả. Với độ lửa đó, với lượng nước đó trong khoảng thời gian đó thì bánh sẽ chín thôi, cứ như “đợi cơm chiều khi màn đêm buông xuống”.
Tác giả nói vui với một sư chị “nhìn anh chị em mình đợi nồi bánh chín, em nhớ ngài Hư Vân. Trong khi chờ luộc củ khoai chín, ngài nhập định, tới hồi tỉnh dậy thì khoai đã nổi mốc không biết bao nhiêu năm tháng. Còn mình thay vì nhập thiền định mà mình ngủ quên chắc nồi bánh sẽ không mốc mà chỉ có cháy khét”
Mong Táo hiểu cho
Đêm 22 tháng chạp, một mâm cỗ xinh xinh gồm toàn những thức thuần Việt đã dọn sẵn: bánh tét, bánh chưng, chả phù chúc, dưa chua, trái cây - dù không đủ ngũ quả. Thầy trụ trì cùng đại chúng vân tập xuống nhà bếp thấp hương khấn nguyện gởi lòng thành theo làn khói, người viết chỉ nhớ nội dung đại khái: mong sao quốc thái dân an, mong sao táo về trời gởi lời trình lên ngọc hoàng gia hộ yểm trợ cho các thầy cô có đủ phương tiện di chuyển. Không chỉ gói bánh khéo tay mà thầy còn có khiếu khấn táo nữa. Thật hạnh phúc cho các sư em.
Lời nguyện ước đầu năm
Giây phút chuyển giao giữa năm cũ và năm mới có chút gì đó mới mẻ, tinh khôi, nhẹ nhàng phảng phất trong hương trầm với kệ xướng, với kinh. Chuông đổ mười hai tiếng, con mèo rút vào xó bếp nhường chỗ cho rồng uốn lượn. Bắt đầu năm mới với gia đình tâm linh đầy đủ Thầy, sư anh, sư chị, sư em. Thở sâu nhìn kỹ người huynh đệ thầm nguyện cầu cho ai cũng vững bước trên đường đạo, thủy chung với lý tưởng, tự bảo hộ mình và bảo hộ cho huynh đệ mình đi trọn đời tu. Năm vóc sát đất lạy xuống ba lạy trước những người con trai lành hiện thân Phổ Hiền Đại Sĩ và người con gái lành hiện thân của Quan Âm Đại Sĩ. Lạy nhau ngày đầu năm là một trong những truyền thống thực tập rất đẹp trong ngày Tết của chúng xuất sĩ Làng Mai.
Xuất hành, thăm phòng
Dân gian hay nói “mùng một thì ở nhà cha, mùng hai nhà vợ, mùng ba nhà thầy” còn tết ở học viện thì “mồng một xóm thầy, mồng hai mồng ba xóm cô”. Lân trống khai trương ngày mồng một, bắt đầu cho ba ngày thăm phòng cũng như ngày xuân đi thăm viếng bà con, họ hàng.
0 nhận xét